تحلیل همدیدی استخر هوای سرد سطوح فوقانی در ارتباط با شکل‌گیری و یا تشدید بارندگی استان آذربایجان شرقی در دوره‌ی گرم سال

 در هواشناسی همدیدی استقرار توده هوای سرد در تراز‌های میانی و فوقانی جو در اصطلاح علمی سلول هوای سردو یا استخر هوای سرد (Cold Pool) نامیده می‌شود. در این مطالعه آشکارسازی نقش استخر هوای سرد در ایجاد و یا تشدید بارندگی­ها،با بررسی نقشه­های همدیدی برای بازه‌ی سال‌های 2007 لغایت 2013، 118 مورد استخر هوای سرد شناسایی گردید. در راستای اهداف تحقیق نقشه‌های همدیدی، نمودار ترمودینامیکی (SkewT) و پراکندگی بارش در روزهای شناسایی شده در استان آذربایجان شرقی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد استخرهای هوای سرد به صورت سه الگوی همدیدی متفاوت، تراف دمایی، سلول بسته­ای از هوای سرد و یا ترکیبی از تراف و سلول(در ترازهای مختلف) ظاهر می­گردد. هر چند که این عارضه همدیدی در همه‌‌ی ماههای دوره‌ی گرم سال مشاهده می­شود ولی بیشترین فراوانی وقوع آن در ماه مه (اردیبهشت) مشاهده شده است. بررسی مقادیر بارش ثبت شده در ایستگاههای هواشناسی در زمان استقرار استخر هوای سرد نشان داد که در 64% مواقع حضور استخر هوای سرد بارندگی رخ داده و در 2/12% موارد وقوع بارندگی شدید باعث ایجاد سیل شده است. نتایج حاصل از بررسی اطلاعات نمودارهای ترمودینامیکی نشان داد هر چند در اکثر موارد وجود ناپایداری در جو توسط شاخص‌های ناپایداری تأیید می‌شود ولی در مواردی هم ضعف‌هایی در تبیین شرایط ناپایدار جوی مشاهده گردید که نشان‌دهنده‌ی غلبه‌ی شرایط دینامیکی (در مقایسه با شرایط ترمودینامیکی) در هنگام استقرار این پدیده همدیدی می‌باشد. نهایتاً مشخص گردید هر قدر اختلاف دمایی تراز 850 با 500 میلی­باری در اثر استقرار استخر هوای سرد بیشتر باشد احتمال تشدید بارندگی­ها و وقوع تگرگ و سیل افزایش می­یابد.